Αν κάποιος πιστεύει ότι θα ανακουφιστεί από τον πόνο με μια μορφή θεραπείας, καθιστά τη θεραπεία αυτή πολύ πιο αποτελεσματική από ότι αν η πεποίθηση είναι ότι η θεραπεία δεν μπορεί να βοηθήσει. Στην πραγματικότητα όλες οι θεραπευτικές μέθοδοι περιλαμβάνουν ένα βαθμό εικονικής λειτουργίας (placebo effect) και σε πολλές περιπτώσεις αυτή η λειτουργία προσφέρει περισσότερα οφέλη από ότι η δραστική λειτουργία μιας θεραπείας. Είναι ο κρυφός, ισχυρός, σύμμαχος των καλών θεραπευτικών μέτρων.
Για παράδειγμα, σε δοκιμές που περιελάμβαναν πάνω από 1000 άτομα που έπασχαν από χρόνιο πόνο, η εικονική φαρμακευτική αγωγή μείωσε τα επίπεδα του πόνου κατά τουλάχιστον 50% εκείνης που επιτυγχάνεται με οποιαδήποτε μορφή αναλγητικού φαρμάκου, συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης και της μορφίνης. Αυτό δείχνει σαφώς ότι το ψυχολογικό πλαίσιο - και ιδίως οι προσδοκίες τόσο του ασθενούς όσο και του θεράποντος ιατρού - περιέχει ισχυρή θεραπευτική αξία από μόνη της, και είναι ανεξάρτητη από την επίδραση του ίδιου του φαρμάκου [Melzack & Wall (1989)].
Στοιχεία των εικονικών φαρμάκων (Placebos)
• Tα Placebos είναι πολύ πιο αποτελεσματικά στον έντονο πόνο από ότι στον ήπιο πόνο.
• Τα Placebos είναι πιο αποτελεσματικά σε άτομα που έχουν σοβαρό άγχος και στρες σε σχέση με άτομα που δεν έχουν, γεγονός που υποδηλώνει ότι η «αντι-stess» επίδραση εικονικών φαρμάκων αντιπροσωπεύει τουλάχιστον ένα μέρος του λόγου της χρησιμότητά τους.
• Τα Placebos λειτουργούν καλύτερα στην κεφαλαλγία (πάνω από 50 % αποτελεσματικότητα).
• Σε περίπου το ένα τρίτο όλων των ανθρώπων, το εικονικό φάρμακο ανακουφίζει τους περισσότερους πόνους.
• Ένα εικονικό φάρμακο λειτουργεί πιο αποτελεσματικά αν είναι ενέσιμο, παρά εάν λαμβάνεται από το στόμα.
• Τα Placebos «δουλεύουν» πιο ισχυρά εφόσον συνοδεύονται με την υπόδειξη ότι είναι πράγματι ισχυρά, και ότι θα έχει γρήγορα αποτελέσματα.
• Τα Placebos τα οποία είναι σε μορφή κάψουλας ή δισκίου λειτουργούν καλύτερα αν δοθούν δύο αντί για ένα.
• Οι μεγάλες κάψουλες δρουν ως ψευδοφάρμακο πιο αποτελεσματικά από ότι οι μικρές.
• Τα κόκκινα εικονικά φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά απ' όλα στην ανακούφιση από τον πόνο.
• Τα πράσινα placebos ανακουφίζουν καλύτερα το άγχος.
• Τα μπλε εικονικά φάρμακα είναι τα αποτελεσματικά σαν ηρεμιστικά και καταπραϋντικά.
• Τα κίτρινο εικονικά φάρμακα είναι τα πιο αποτελεσματικά για την κατάθλιψη και το ροζ είναι καλύτερα για τόνωση.
• Tα Placebos είναι αποτελεσματικά σε μια μεγάλη ποικιλία συνθηκών συμπεριλαμβανομένης της ανορεξίας, της κατάθλιψης, ασθένειες του δέρματος, της διάρροιας και του αισθήματος ταχυπαλμίας.
• Οι επιδράσεις του placebo δεν συμβαίνουν μόνο κατά τη λήψη από το στόμα ή κατά την ένεση. Οποιαδήποτε μορφή θεραπείας από τη φυσιοθεραπεία, τον βελονισμό μέχρι και τις χειρουργικές επεμβάσεις φέρουν να βαθμό φαινομένου placebo.
Η αναγνώριση της επίδρασης του εικονικού φαρμάκου, μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της δύναμης της υποβολής και αυθυποβολής σε όλους μας, παρότι μερικά άτομα επηρεάζονται περισσότερο από άλλα. Είναι σημαντικό ότι δεν πρέπει να συμπεραίνουμε ότι επειδή ένα εικονικό φάρμακο «δουλεύει» σε ένα άτομο ότι το άτομο αυτό δεν πονά πραγματικά ή ότι τα αναφερόμενα συμπτώματα δεν είναι αληθή ή ότι η αναφερόμενη ανακούφιση είναι ψευδής (Millenson 1995).
Η συμπεριφορά, η στάση ζωής και τα συναισθήματα ενός ατόμου μπορεί να είναι ισχυρά βοηθήματα (ή εμπόδια) προς κάθε ανάκαμψη. Το συναίσθημα της ελπίδας και της προσδοκίας βελτίωσης, σε συνδυασμό με μια καλή σχέση με τους ιατρούς και φροντιστές (επαγγελματίες και μη) μπορούν να βοηθήσουν στην πιο ταχεία ανάρρωση και την καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Ένα παράδειγμα της δύναμης του εικονικού φαρμάκου δίδεται παραδειγματικά σε μια μελέτη των Price et al (2007) που συσχετίζουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Η μελέτη επισημαίνει ότι προηγούμενα πειράματα διαπίστωσαν ότι τα placebos παράγουν μικρές μειώσεις στη νευρωνική δραστηριότητα περιοχών του εγκεφάλου που συνδέονται με το πόνο αλλά οι μειώσεις είναι μόνο στατιστικά σημαντικές μετά τη λήξη των ερεθισμάτων και σε μικρή χρονική απόσταση από την βαθμολόγηση των ερεθισμάτων αυτών από τους ασθενείς. Αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να δείχνουν μεροληψία της μελέτης (study bias) και όχι αναλγησία. H μελέτη αυτή με τις λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRIs) κατά τη διάρκεια της διέγερσης, εξέτασε κατά πόσο η αναλγησία placebo συνοδεύεται από μειώσεις στη νευρωνική δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το πόνο. Η εγκεφαλική δραστηριότητα των ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μετρήθηκε σε απόκριση με την πρωκτική διάταση με βαρόμετρο-μπαλόνι. Μεγάλες μειώσεις στον πόνο και στην ενεργοποίηση του περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον πόνο [θάλαμο, σωματοαισθητικό φλοιό, νησίδα, και του πρόσθιου προσαγωγίου φλοιού (thalamus, somatosensory cortices, insula, and anterior cingulate cortex)] κατά τη διάρκεια της εικονικής θεραπείας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μείωση της δραστηριότητας είχαν σχέση με την εισήγηση του εικονικού φαρμάκου και ενός δεύτερου παράγοντα (εγκλιματισμού). Παρά το γεγονός ότι πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την αναλγησία από το εικονικό φάρμακο, η αναλγησία αυτή συνοδεύεται από μείωση επεξεργασίας του πόνου στον εγκέφαλο σε κλινικά σχετικές καταστάσεις.
Η κατάλληλη εκπαίδευση, η εστίαση στον ασθενή, και η ισχυρή προβολή μιας θεραπείας, δείχνει ότι η ομοιόσταση βοηθά στην αποκατάσταση και ανάκαμψη από μια ασθένεια, αν οι προτεινόμενες και κατάλληλες τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής , για παράδειγμα η διατροφή, ο ύπνος, η ασκήσεις αναπνοής, η στάση του σώματος και η άσκηση του σώματος βοηθούν όχι μόνο με πρακτικούς τρόπους, αλλά και με το φαινόμενο placebo.Melzack R, Wall P 1989 Textbook of pain, 2nd edn. Churchill Livingstone, LondonMillenson J 1995 Mind matters – psychological medicine in holistic practice. Eastland Press, SeattlePrice D et al 2007 Placebo analgesia is accompanied by large reductions in pain-related brain activity in irritable bowel syndrome patients Pain 127:63–7
https://www.facebook.com/athanasis.boukalis